Sztuka, która opowiada o życiu. Oprowadzanie kuratorskie Magdy Rząsy w Galerii Jatki (zdjęcia)

Oprowadzanie kuratorskie, które odbyło się 10 grudnia w Galerii Jatki, okazało się wyjątkową lekcją sztuki i spotkaniem z historią niezwykłej rodziny twórców. Magda Rząsa - synowa Antoniego i Haliny Rząsów oraz współtwórczyni zakopiańskiej Galerii Antoniego Rząsy - wprowadziła uczniów Zespołu Szkolno-Przedszkolnego z Ostrowi Mazowieckiej w świat, w którym sztuka i codzienność przenikają się na każdym kroku.

Kuratorska opowieść Magdy Rząsy zabrała uczestników do Futomy, podkarpackiej wioski, w której dorastał Antoni Rząsa. Tam, w otoczeniu wielopokoleniowej tradycji pracy w drewnie, narodziła się jego fascynacja materiałem, który z czasem stał się podstawą całej twórczości. Późniejsze lata - nauka w zakopiańskiej szkole, przerwana wojną, a następnie powrót do miasta pod Tatrami - ukształtowały go jako artystę i pedagoga.

Rząsa, tworząc pod okiem Antoniego Kenara, stopniowo budował własny, rozpoznawalny język artystyczny. Dla niego drewno było partnerem, któremu należało się uważne spojrzenie. "Patrzę na nie tak długo, aż zobaczę w nim człowieka" - powtarzał. Uczniowie mogli tego doświadczyć, oglądając rzeźby, w których proste formy, surowe krawędzie i ekspresja materiału tworzą przejmującą opowieść o losie człowieka w burzliwym XX wieku. Postacie Chrystusów, Madonn czy symboliczne twarze są tu nie ilustracją religii, lecz uniwersalną historią bólu, czułości i nadziei.

Istotną część oprowadzania stanowiła również twórczość Haliny Rząsy. Jej fotografie pełne są światła, spokoju i codziennej intymności. Utrwalała w nich pracę męża, ich domowe życie oraz atmosferę rodzinnej pracowni. Zestawione z rzeźbami tworzą pełny obraz artystycznego domu - miejsca, w którym dwie wrażliwości wzajemnie się przenikały i uzupełniały.

Magda Rząsa podzieliła się także opowieścią o powstaniu zakopiańskiej Galerii Rząsy, zbudowanej przez Antoniego i Halinę w latach siedemdziesiątych. Do dziś funkcjonuje ona jako przestrzeń spotkań ze sztuką, prowadzona przez ich syna Marcina oraz Magdę. To właśnie wieloletnia opieka nad dziedzictwem artystów sprawia, że kuratorka mówi o nich z taką czułością i zrozumieniem, mimo że nie poznała ich osobiście.

Dla uczestniczących w wydarzeniu uczniów oprowadzanie okazało się czymś znacznie więcej niż szkolną wizytą w galerii. Stało się zaproszeniem do rozmowy o emocjach, pamięci, duchowości i o tym, jak sztuka może wynikać z codzienności, a jednocześnie tę codzienność przemieniać. Spotkanie z twórczością Antoniego i Haliny Rząsów pozwoliło młodym odbiorcom zajrzeć do świata, w którym każda rzeźba i każde zdjęcie jest śladem ludzkiego doświadczenia.

Wystawę "Rząsa. Antoni - rzeźba. Halina - fotografia" można oglądać w Galerii Jatki do 7 stycznia 2026 roku.