Adwokat radzi: gdzie szukać pomocy, gdy doświadczasz przemocy domowej?

Zdjęcie poglądowe. Źródło: Pexels/Karolina Grabowska

Czym jest przemoc domowa?

Przemoc domowa kojarzona jest najczęściej z naruszeniem praw lub dóbr osobistych poprzez wykorzystanie przewagi fizycznej. W praktyce okazuje się jednak, że najtrudniejsze do wykrycia są sytuacje przemocowe, w których sprawca stosuje przemoc psychiczną poprzez wzbudzanie poczucia zagrożenia, poniżenia, udręczenia u ofiary, czy też przemoc ekonomiczną polegającą np. na ograniczaniu lub pozbawianiu dostępu do środków finansowych.

Jakie pierwsze kroki należy podjąć?

Przede wszystkim, gdy poczujesz, że jest stosowana wobec Ciebie przemoc domowa, nie warto czekać. Najważniejsze w takiej sytuacji jest zabezpieczenie siebie oraz bliskich. Jedną z możliwości działania jest złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na Policji lub w Prokuraturze właściwej według miejsca popełnienia przestępstwa (np. na Komendzie Powiatowej Policji w Ostrowi Mazowieckiej lub w Prokuraturze Rejonowej w Ostrowi Mazowieckiej). Może zostać to dokonane ustnie lub pisemnie.

Jeśli jednak sytuacja jest nagła i kryzysowa, najlepiej jest zadzwonić pod numer alarmowy 112 lub 997 w celu zgłoszenia potrzeby interwencji Policji. Policjanci powinni w takiej sytuacji przyjechać na miejsce, wszcząć procedurę Niebieskiej Karty oraz w skrajnych przypadkach, zatrzymać osobę, która Ci zagraża. Następnie, wobec osoby takiej może zostać wszczęte postępowanie karne o czyn z art. 207 k.k. (znęcanie się), art. 190 k.k. (groźby karalne) czy też art. 217 k.k. (naruszenie nietykalności cielesnej) oraz zastosowane mogą zostać środki zapobiegawcze takie jak np.:
- tymczasowe aresztowanie,
- dozór Policji, który może polegać m.in. na zakazie kontaktowania się z pokrzywdzonym, zakazie zbliżania się do określonych osób na wskazaną odległość, zakazie przebywania w określonych miejscach,
- nakazanie okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym i jego najbliższego otoczenia lub zakaz zbliżania się do pokrzywdzonego na wskazaną odległość.

Dodatkowo, ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 o Policji przyznaje policjantom prawo do samodzielnego natychmiastowego wydania np. zakazu zbliżania lub zakazu kontaktowania się, które obowiązywać będą przez 14 dni, chyba że sąd udzieli zabezpieczenia, na mocy którego środki te zostaną przedłużone lub też zastosowany zostanie środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania.

Pomoc w drodze cywilnej

Jeśli jednak z jakiegoś powodu nie chcesz szukać pomocy w powyższy sposób lub czujesz, że udzielone Ci dotychczas wsparcie nie jest wystarczające, ustawa o przeciwdziałaniu przemocy domowej dopuszcza możliwość samodzielnego złożenia wniosku o zastosowanie podobnych środków prawnych do tych, które przewiduje procedura karna, jednak bez konieczności wszczynania postępowania karnego. Jeśli Twoje miejsce zamieszkania to miasto Ostrów Mazowiecka lub gminy: Andrzejewo, Boguty-Pianki, Brok, Małkinia Górna, Nur, Ostrów Mazowiecka, Stary Lubotyń, Szulborze Wielkie, Wąsewo, Zaręby Kościelne, wówczas sądem właściwym do złożenia takiego wniosku będzie Sąd Rejonowy w Ostrowi Mazowieckiej i Wydział Cywilny.

Co jeśli nie jesteś właścicielem domu, w którym doświadczasz przemocy?

Zupełnie nic to nie zmienia! Wiele osób obawia się, że nie może nic zrobić, jeśli mieszka w nieruchomości, która należy do osoby stosującej przemoc. Podkreślić dlatego trzeba, że aby zastosować opisane wyżej środki, nie ma znaczenia status prawny oraz tytuł do zamieszkania - obowiązek opuszczenia mieszkania zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym nie jest bowiem zależny od tego, kto jest właścicielem nieruchomości. Ograniczenia te nie dotyczą jednak możliwości rozporządzania, a więc nie ma przeszkód, by lokal został sprzedany lub wynajęty przez właściciela.

Pozostałe formy wsparcia

Oprócz opisanych wyżej kroków prawnych, które możesz podjąć, pamiętaj, że masz również prawo do skorzystania z:
- pomocy adwokata, który przeanalizuje dokładnie sytuację, w której się znalazłeś oraz dołoży wszelkiej staranności, aby zabezpieczyć Twoje interesy,
- porady prawnej lub wsparcia dzwoniąc pod numer Ogólnopolskiego Telefonu dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia" (nr 801 120 002),
- pomocy ośrodka pomocy społecznej (np. Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ostrowi Mazowieckiej znajdującego się przy ul. K. Warchalskiego 3 lub Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej znajdującego się przy ul. gen. W. Sikorskiego 3),
- pomocy powiatowego centrum pomocy rodzinie (np. Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Ostrowi Mazowieckiej znajdującego się przy ul. Widnichowskiej 20),
- pomocy ośrodka interwencji kryzysowej (np. Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Ostrowi Mazowieckiej działającego w strukturze Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Ostrowi Mazowieckiej przy ul. R. Rubinkowskiego 15).

Zbieraj materiał dowodowy

W trudnych sytuacjach najważniejsze jest zabezpieczenie siebie oraz bliskich. Niestety zdarza się, że osoby, które doznają przemocy domowej muszą być przygotowane na postępowania sądowe, w których konieczne będzie wykazanie, że do przemocy w ogóle doszło - czasami same słowa mogą nie być wystarczające. Dlatego warto pamiętać również o odpowiednim zebraniu materiału dowodowego w postaci np. zdjęć czy też dokumentacji medycznej. Zabezpieczenie takich materiałów może być trudne, ale wielokrotnie pozwala na uproszczenie i przyspieszenie postępowania sądowego.

Jesteś świadkiem przemocy domowej?

Pamiętaj, że podjęcie odpowiednich kroków w sytuacji występowania przemocy domowej nie dotyczy jedynie osób, które tej przemocy doświadczają, ale również osób, które tą przemoc widzą. Niejednokrotnie bowiem okazuje się, że lepiej interweniować o jeden raz za dużo niż pewne sytuacje przemilczeć.

--

Źródło zdjęcia: Kancelaria Adwokacka AMK

Artykuł powstał we współpracy z adwokat Klaudią Jasionowską (Kancelaria Adwokacka AMK, Al. Jerozolimskie 136, p. IV, 02-305 Warszawa, tel. 534 170 697).