Między swastyką a czerwoną gwiazdą. Konferencja o ziemi ostrowskiej w cieniu dwóch totalitaryzmów

Muzeum Dom Rodziny Pileckich zaprasza na dwudniową konferencję naukową "Ziemia ostrowska wobec dwóch totalitaryzmów", która odbędzie się 27-28 października 2025 w Klubie 22. Wojskowego Ośrodka Kartograficznego w Komorowie. Wydarzenie wpisuje się w cykl "Ocalić pamięć" i stanowi okazję do poznania lokalnej historii w kontekście dramatycznych wydarzeń XX w.

Podczas dwóch dni konferencji zaplanowano cztery panele tematyczne, w których wezmą udział badacze regionalni, historycy, hobbyści oraz przedstawiciele instytucji pamięci narodowej. Wśród prelegentów znajdą się m. in. dr Bartłomiej Bydoń z Muzeum Katyńskiego, przedstawiciele Instytutu Pamięci Narodowej, Stowarzyszenia Wizna 1939 oraz lokalni pasjonaci historii. Każdy panel zakończy się dyskusją, co umożliwi uczestnikom zadawanie pytań i wymianę poglądów.

Tematyka konferencji obejmuje szerokie spektrum zagadnień związanych z losami mieszkańców powiatu ostrowskiego w czasach II wojny światowej i okresie powojennym. Uczestnicy dowiedzą się o absolwentach Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, poznają historię kpt. Władysława Raginisa - bohatera obrony Wizny, oraz losy lokalnych działaczy niepodległościowych prześladowanych przez oba totalitarne systemy. Interesująco zapowiadają się wystąpienia dotyczące działalności aparatu represji przeciwko strukturom Narodowych Sił Zbrojnych w powiecie ostrowskim oraz roli kobiet w tamtym trudnym okresie.

Konferencja odbędzie się w sali widowiskowej Klubu 22 Wojskowego Ośrodka Kartograficznego przy ul. płk. dypl. L. Bociańskiego 1 w Komorowie. Pierwszy dzień rozpocznie się o godz. 10:20 i potrwa do 14:20, natomiast drugiego dnia obrady zaplanowano od 10:00 do 14:00. Wydarzenie skierowane jest zarówno do pasjonatów historii, nauczycieli, jak i wszystkich zainteresowanych lokalnym dziedzictwem. Szczegółowe informacje można uzyskać w Muzeum Dom Rodziny Pileckich, które jest organizatorem wydarzenia.

Program wydarzenia

Poniedziałek, 27 października 2025

Panel I
10:20-12:00
- Oficer i patriota - porucznik Jan Wacław Wykowski, absolwent Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej - Stanisław Wojciech Wykowski, Warszawskie Stowarzyszenie Rodzina Policyjna 1939 r.
- Płk dypl. Kazimierz Burczak w świetle korespondencji prywatnej - dr Barłomiej Bydoń, Muzeum Katyńskie
- Wychowanie wojskowe w Szkole Podchorążych Piechoty w Komorowie na przykładzie bohaterskiej postawy kpt. Władysława Raginisa, dowódcy obrony odcinka "Wizna" - mjr Marcin Sochon, Centrum Szkolenia Žandarmerii Wojskowej, Stowarzyszenie Wizna 1939
- Dyskusja

Panel II
12:20-14:20
- Izby pamięci jako nośnik pamięci regionalnej - Marcin Musiał, Ośrodek Pamięć i Przyszłość
Bratobójcze starcie pod Długoborzem. Przyczyny, przebieg, skutki - Jarosław Strenkowski, Regionalna Izba Historyczna w Zambrowie
- Elementy wychowania patriotycznego w badaniach uczniów klas policyjnych - dr Zbigniew Bartosiak, Akademia Nauk Stosowanych Gospodarki Krajowej w Kutnie, Warszawskie Stowarzyszenie Rodzina Policyjna 1939 r.
- Szkoła Teofili Ptaszyńskiej jako przestrzeń pamięci i oporu wobec totalitaryzmów na ziemi ostrowskiej - Urszula Zadroga, Zespół Szkół nr 2 w Ostrowi Mazowieckiej
- Dyskusja

Wtorek, 28 października 2025
Panel III
10:00-12:00
- Między swastyką a czerwoną gwiazdą - dziewczyny z tamtych lat... - Andrzej Mierzwiński
- Kapelani Katyńscy z Ziemi Łomżyńskiej - dr Łukasz Stefaniak, Stowarzyszenie Pamięć Kapelanów Katyńskich
- Leon Dziubecki - nauczyciel, działacz polityczny, więzień obu totalitaryzmów - Kamila Sachnowska, Instytut Solidarności i Męstwa im. W. Pileckiego
- Upamiętnienie zesłań na Syberię podczas II wojny światowej na podstawie działań szkoły w Kalinowie - Adam Jabłonka, Związek Sybiraków - Dyskusja

Panel IV
12:20-14:00
- Zdrada, agentura i prowokacja. Działania aparatu represji przeciwko strukturom NZW w powiecie ostrowskim (1947-1956) - Michał Ostapiuk, Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce, Instytut Pamięci Narodowej
- Konfrontacja błogosławionego Stefana Wyszyńskiego z dwoma systemami totalitarnymi XX wieku - ks. dr Mateusz Dobrzycki, Wyższe Seminarium Duchowne Łomża
- Symbolika i recepcja znaku Polski Walczącej po zakończeniu II wojny światowej - Igor Niewiadomski, Centralna Biblioteka Wojskowa
- Dyskusja i podsumowanie konferencji

Źródło zdjęcia: Muzeum Dom Rodziny Pileckich