Adwokat radzi: co grozi za jazdę pod wpływem alkoholu?

Zdjęcie poglądowe. Źródło: KPP Zambrów

Jaka jest dozwolona ilość alkoholu, po której można prowadzić?

Polskie ustawodawstwo rozróżnia dwa pojęcia: stan po użyciu alkoholu oraz stan nietrzeźwości, których definicje mają znaczenie dla zakwalifikowania danego czynu jako wykroczenia lub przestępstwa.

Stan po użyciu alkoholu zachodzi wówczas, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi od 0,2? do 0,5? alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm³.

Natomiast stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi powyżej 0,5? alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm³.

Warto również wiedzieć, że zgodnie z obowiązującą w Polsce normą PN-EN 15964, maksymalny dopuszczalny błąd pomiarowy wynosi ?0,02 mg/ dm³, natomiast praktyka sądowa pokazuje, że błąd ten może sięgać nawet ?0,03 mg/ dm³.

Różnica w powyższych definicjach ma o tyle znaczenie, że w przypadku prowadzenia pojazdu innego niż mechaniczny (np. rower), czyn zawsze zostanie zakwalifikowany jako wykroczenie. Natomiast w przypadku prowadzenia pojazdu mechanicznego (np. samochodu, motocykla), jeśli dojdzie do tego w stanie po użyciu alkoholu, czyn zostanie zakwalifikowany jako wykroczenie, a jeśli w stanie nietrzeźwości - jako przestępstwo.

Konsekwencje prawne za jazdę po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości

Za prowadzenie pojazdu innego niż mechaniczny, sąd może orzec (ale nie musi - będzie to uzależnione od okoliczności towarzyszących), zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 6 miesięcy do 3 lat.

W przypadku zaś prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie po użyciu alkoholu, sąd obligatoryjnie orzeknie zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 6 miesięcy do 3 lat, natomiast za prowadzenie w stanie nietrzeźwości, konsekwencje okażą się jeszcze bardziej dotkliwe - będzie to obligatoryjny zakaz prowadzenia pojazdów w wymiarze nawet do 15 lat, obligatoryjne świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 5.000 zł oraz obligatoryjny przepadek pojazdu.

Przepadek (tzw. konfiskata) pojazdu

Jednym z nowszych rozwiązań prawnych, które weszło w życie w 2024 r. jest konfiskata pojazdu orzekana - jak zostało to już wyżej wskazane - obligatoryjnie w przypadku prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości. Od tej zasady istnieją jednak pewne wyjątki.

Po pierwsze, przepadek pojazdu nie zostanie orzeczony jeśli zawartość alkoholu w organizmie była niższa niż 1,5 promila we krwi lub 0,75 mg/dm³ w wydychanym powietrzu albo nie prowadziła do takiego stężenia. Jeśli jednak sprawca działał w warunkach recydywy lub też w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów - wówczas przepadek i tak będzie obligatoryjny, niezależnie od zawartości/ stężenia alkoholu.

Po drugie, sąd może odstąpić od orzeczenia przepadku, jeżeli zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami. W praktyce jest to jednak trudne do wykazania, albowiem należy do oceny sądu.

Po trzecie, przepadku pojazdu nie orzeka się, jeżeli jest to niemożliwe lub niecelowe z uwagi na utratę pojazdu przez sprawcę, jego zniszczenie lub znaczne uszkodzenie.

I wreszcie po czwarte, jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa pojazd nie stanowił wyłącznej własności sprawcy albo po popełnieniu przestępstwa sprawca go zbył, darował lub ukrył, nie orzeka się przepadku pojazdu, a przepadek jego równowartości.

Zatrzymanie prawa jazdy

Kolejną konsekwencją, która ma miejsce, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że kierujący pojazdem znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu, jest natychmiastowe zatrzymanie prawa jazdy przez policję. Następnie, w ciągu 14 dni od dnia otrzymania informacji o zatrzymaniu prawa jazdy prokurator lub sąd wydaje postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy. Na takie postanowienie przysługiwać będzie wówczas zażalenie.

W przypadku zaś, gdy kierowca straci uprawnienia do kierowania pojazdami na okres przekraczający rok, wówczas konieczne będzie ponowne zdanie egzaminu państwowego.

Podsumowanie

Analizując przepisy dotyczące prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu można poczuć zagubienie, ponieważ problematyka ta jest regulowana przez kilka odrębnych aktów prawnych. Co więcej, na przestrzeni ostatnich lat prawo zmieniało się w tej kwestii kilkukrotnie, dlatego łatwo natrafić w Internecie na nieaktualne analizy prawne. Dlatego jeśli znajdziesz się w sytuacji, w której ty lub bliska ci osoba zostanie zatrzymana za jazdę pod wpływem alkoholu, warto skontaktować się z adwokatem, który przeanalizuje waszą sytuację, wyjaśni jakie są jej konsekwencje prawne oraz co możecie zrobić.

--

Źródło zdjęcia: Kancelaria Adwokacka AMK

Artykuł powstał we współpracy z adwokat Klaudią Jasionowską (Kancelaria Adwokacka AMK, Al. Jerozolimskie 136, p. IV, 02-305 Warszawa, tel. 534 170 697).