Adwokat radzi: czy za zderzenie z dzikim zwierzęciem można uzyskać odszkodowanie?

Zdjęcie poglądowe. Źródło: Pexels/Erik Mclean

Odpowiedzialność zarządcy drogi - znak A-18b "dzikie zwierzęta"

W pierwszej kolejności rozważyć należy, czy do wypadku doszło z powodu niewłaściwego oznakowania drogi przez jej zarządcę. Jeśli bowiem droga oznaczona została znakiem A-18b ("dzikie zwierzęta"), wówczas szansa na uzyskanie odszkodowania jest niewielka. Zgodnie z rozporządzeniem Ministerstwa Infrastruktury, "Znak A-18b "zwierzęta dzikie" (rys. 2.2.20.2) stosuje się do oznaczania miejsc, w których zwierzęta dziko żyjące często przekraczają drogę, np. przy wjeździe do lasu o dużej ilości zwierzyny lub w miejscu przecięcia przez drogę dojścia do wodopoju. Miejsca takie można ustalić m.in. na podstawie informacji służby leśnej o szlakach wędrówek dzikich zwierząt". Jeśli zatem powyższy znak został umieszczony przy drodze, na kierującym pojazd spoczywa obowiązek zachowania szczególnej ostrożności poprzez zmniejszenie prędkości oraz zwiększenia czujności w obserwacji drogi, a zaniechanie tym obowiązkom powoduje, że zarządca drogi lub jego ubezpieczyciel będą mieli podstawy do odmowy wypłaty odszkodowania.

Dodatkowo, na uwadze należy mieć, że nawet brak umieszczenia znaku A-18b przy drodze nie powoduje automatycznie odpowiedzialności zarządcy lub jego ubezpieczyciela - po stronie poszkodowanego istnieje bowiem obowiązek wykazania, że w danym miejscu istniała konieczność postawienia znaku z uwagi na obszar o zwiększonej migracji zwierząt. Dopiero bowiem brak takiego oznakowania może stanowić zaniedbanie ze strony zarządcy drogi i prowadzić do jego odpowiedzialności odszkodowawczej. Istotne jest jednak to, że aby przypisać zarządcy odpowiedzialność za zaniechanie postawienia znaku ostrzegawczego, ryzyko migracji zwierząt w danym miejscu musi być ponadprzeciętne. Pomocne do dokonania takich ustaleń mogą być w szczególności:
- zeznania świadków, którzy mieli w okolicy styczność z dziką zwierzyną,
- zwrócenie się do podmiotów takich jak nadleśnictwo czy koła łowieckie, z zapytaniem czy informowali zarządcę drogi o migracjach zwierząt na danym terenie,
- skorzystanie z danych dostępnych w Systemie Ewidencji Wypadków i Kolizji udostępnionych przez Komendę Główną Policji w Warszawie (https://sewik.pl/).

Odpowiedzialność zarządcy drogi - adekwatny związek przyczynowy

Dodatkowo, z licznego orzecznictwa sądów powszechnych wynika, że aby przypisać zarządcy drogi odpowiedzialność za zaniechanie postawienia znaku ostrzegawczego A-18b, konieczne jest również wykazanie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy brakiem ustawienia ww. znaku a zachowaniem poszkodowanego. Innymi słowy, poszkodowany musi wykazać, że gdyby znak został postawiony prawidłowo, to do wypadku by nie doszło. Wiele sądów wychodzi bowiem z założenia, że brak spełnienia przez zarządcę obowiązku prawidłowego oznakowania drogi, nie oznacza automatycznie odpowiedzialności po jego stronie - zarządca odpowiada bowiem wyłącznie za zdarzenia będące efektem jego własnych zaniedbań, nie zaś za zdarzenia nagłe powstałe w okolicznościach, którym nie mógł w żaden sposób zapobiec.

Odpowiedzialność z polisy AC

Mając na względzie powyższe trudności dowodowe, najbardziej praktycznym sposobem uzyskania odszkodowania jest skorzystanie z dobrowolnego ubezpieczenia autocasco (AC). Warto jednak pamiętać, że niektóre polisy AC zawierają wyłączenia odpowiedzialności, np. w przypadku braku zgłoszenia szkody w określonym terminie lub opuszczenia miejsca zdarzenia bez wezwania Policji. Dlatego kolizję zawsze należy udokumentować - zrobić zdjęcia oraz wezwać funkcjonariuszy policji.

Jak postępować po kolizji z dzikim zwierzęciem?

1. Zatrzymaj pojazd i zabezpiecz miejsce zdarzenia.
2. Nie podchodź do zwierzęcia - może być ranne i agresywne.
3. Wezwij policję, która sporządzi protokół (będzie on przydatny przy dochodzeniu odszkodowania).
4. Zrób zdjęcia pojazdu, miejsca zdarzenia i ewentualnego oznakowania drogi.
5. Zgłoś szkodę do ubezpieczyciela zarządcy drogi lub do swojego ubezpieczyciela AC.

Podsumowanie

Zderzenie z dzikim zwierzęciem niejednokrotnie skutkować może poważnymi stratami finansowymi - często okazuje się jednak, że istnieje możliwość uzyskania odszkodowania rekompensującego doznane szkody. Pamiętać dlatego należy, że każdy przypadek jest inny i warto w takiej sytuacji skontaktować się z adwokatem, który pomoże przeanalizować Twój stan faktyczny i prawny.

--

Źródło zdjęcia: Kancelaria Adwokacka AMK

Artykuł powstał we współpracy z adwokat Klaudią Jasionowską (Kancelaria Adwokacka AMK, Al. Jerozolimskie 136, p. IV, 02-305 Warszawa, tel. 534 170 697).